پرسشنامه ۱۶ عاملی کتل

ریموند برنارد کتل(Raymond Bernard Cattell) در طی سه دهه به کمک پرسش‌نامه‌ها، آزمون‌های شخصیت و مشاهده رفتار در شرایط واقعی زندگی، گسترده‌ترین مطالعه را درباره صفات شخصیت انجام داد. وی برای شناخت این صفات، از روش آماری تحلیل عاملی(Factor analysis) استفاده کرد.

کتل، صفت را یک “ساختار روانی” می‌دانست که از مشاهده رفتار خاص انسان استنباط می‌شود و مسئول نظم و تداوم این رفتار است.

محور اصلی نظریه کتل، تمایزی است که میان دو نوع صفات صوری(surface traits) و صفات پایه یا عمقی(source trait) قایل می‌شود.

• صفات صوری، مجموعه‌ای از ویژگی‌های رفتار هستند که آشکار و ظاهری‌اند و دوام و ثبات آن‌ها بسیار کم است و در اثر ارتباط صفات عمقی با یکدیگر حاصل می‌شوند.
• صفات عمقی، منبع و سرچشمه صفات صوری و علت‌های واقعی رفتار آدمی هستند. این صفات بادوام‌ بوده و از نظر کتل اهمیت بیشتری دارند. زیرا به صورت عوامل و پدیده‌های زیربنایی شخصیت عمل می‌کنند.

کتل با ادغام برخی صفات از فهرست آلپورت ‌ـ ‌اودبرت( Allport & Oddbert) آن را به حدود دویست صفت تقلیل داد و بعد، از خود افراد و همسالانشان خواست که آن‌ها را بر اساس این صفات، درجه‌بندی کنند. سپس با تعیین همبستگی آماری میان مابقی صفات و با روش تحلیل عوامل، صفاتی که بیشترین ارتباط را با یکدیگر داشتند، مشخص کرده و آن‌ها را بیشتر مورد تحقیق قرار داد تا این که ۱۶ عامل یا صفت را به عنوان عوامل اصلی یا صفات عمقی شخصیت شناسایی کرد.

وی، برای اندازه‌گیری این ۱۶ صفت، پرسش‌‌نامه‌ای تهیه کرده موسوم به “پرسشنامه ی ۱۶ عاملی شخصیت” که سطح هر یک از این عوامل را در فرد می‌سنجد.

پرسشنامه ۱۶ عاملی کتل حاوی سؤالهایی است (۱۸۷ سؤال ) که رغبت ها و احساسات شما را نسبت به چیزها نشان می دهند. در بسیاری از سؤال ها، پاسخ های درست و غلط وجود ندارد و شما فقط باید مشخص کنید که چه چیزی از نظر شما درست است و چه چیزی درست نیست.

پرسشنامه ۱۶ عاملی کتل در ایران توسط برزگر (۱۳۷۵)  در مورد ۹۱۰ نفر از دانش آموزان دختر و پسر پایه ی دوم و سوم دبیرستان های شیراز هنجار یابی شده است . متوسط میزان ضریب اعتبار بدست آمده با روش آزمون – آزمون مجدد با فاصله زمانی دو هفته برابر با ۶۵% و با فاصله زمانی سه ماه ۵۲% و با روش همسانی درونی (آلفای کرونباخ برابر ۵۴% گزارش کرده است که با ضرایب گزارش شده در تحقیقات دیگر همخوانی دارد

فایل پیش رو شمال اعتبار و روایی ، شیوه ی نمره گذاری و تفسیر نمرات می باشد.

تعداد صفحات: ۲۹

حجم:۳۰۶۰kb